Nhạc sĩ Mai Kiên (tên đầy đủ là Nguyễn Mai Kiên) sinh tại Hà Nội. Anh đã từng học tập ở Trường Nghệ thuật Quân đội chuyên ngành Biểu diễn nhạc cụ phương Tây và sáng tác âm nhạc, sau đó ở lại Trường làm giảng viên cho đến nay. Năm 1992 anh tham gia Ban Nhạc Âu Cơ, và sau đó đến năm 2000 anh tham gia Ban nhạc Sao Mai với tư cách nhạc công chơi Bass guitar.
Đã từng tham gia trong nhiều chương trình nghệ thuật lớn của quốc gia và quân đội với nhiều vai trò như nhạc công, người dàn dựng, chuyển soạn và sáng tác. Anh tham gia viết nhiều sách, tài liệu giảng dạy âm nhạc và là một nhà giáo có uy tín.
Ngoài ra, anh còn hòa âm, phối khí, chuyển soạn cho nhiều chương trình ca nhạc. Anh cũng viết nhiều khí nhạc cho nghệ thuật múa rối và đạt nhiều giải thưởng trong Liên hoan múa rối quốc tế lần thứ 2 (tại Hà Nội 2010). Được tặng Giải thưởng 5 năm Bộ Quốc Phòng về văn hóa nghệ thuật 2005-2009; 2009-2014 và Chứng nhận Nhạc sỹ xuất sắc, Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân năm 2014. Các tác phẩm của anh cũng giành được hơn 10 huy chương vàng, bạc trong các Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quốc, toàn quân.
Hiện nay anh là Trưởng phòng đào tạo, thuộc Trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội.
Sự nghiệp
Sinh ra trong một gia đình có bố là nhạc sĩ Ngọc Khuê, là một nhạc sĩ nổi tiếng với ca khúc bất hủ “Mùa xuân Làng lúa làng hoa”. Anh được học nhạc và học đàn guitar từ năm lên 5 tuổi. Đến năm 1987, anh tuyển vào Trường Nghệ thuật Quân đội (nay là Trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội) và bắt đầu học nhạc chuyên nghiệp với cây đàn violin. Trong thời gian học violin, anh vẫn thường xuyên học và chơi guitar. Năm 1991, khi dàn nhạc của Trường thiếu nhạc công chơi bass, anh là người được gọi vào chơi trong ban nhạc của trường và bắt đầu chơi guitar bass từ khi đó. Quá trình chơi trong dàn nhạc của trường, anh đã đi diễn nhiều buổi phục vụ cán bộ, chiến sĩ các đơn vị trong quân đội cũng như phục vụ nhân dân. Năm 1994 anh tốt nghiệp trung cấp âm nhạc và được Nhà trường giữ lại làm giảng viên. Năm 1996 anh tiếp tục học chuyên ngành sáng tác âm nhạc bậc cao đẳng. Năm 1998 anh tốt nghiệp và tiếp tục giảng dạy guitar bass và môn hoà âm (hoà thanh jazz rock pop). Năm 2009, anh tiếp tục học Liên thông Đại học ngành sáng tác âm nhạc tại Trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội và năm 2011, sau khi học xong Đại học, anh học tiếp Thạc sĩ ngành Văn hoá học tại Học viện Khoa học Xã hội.
Quá trình công tác tại Trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội, anh đã qua nhiều chức vụ như Tổ trưởng bộ môn (2006), Trưởng Ban khảo thí và Đảm bảo Chất lượng giáo dục đào tạo (2011), Phó trưởng phòng Đào tạo (2014), Trưởng phòng Đào tạo (2015). Hiện nay cấp bậc anh là thượng tá (2019).
Biểu diễn
Năm 1992 anh tham gia cuộc thi Tiếng hát học viên sinh viên toàn quốc cùng với đoàn của Trường Nghệ thuật Quân đội và đạt thành tích cao. Bắt đầu từ thành công này, anh cùng các thành viên trong ban nhạc thành lập nên ban nhạc Âu Cơ với các thành viên: Nguyễn Đức (keyboard), Hồ Trọng Tuấn (keyboard), Nhật Minh (guitar), Lưu Tích Phúc (drums).
Năm 1999, anh tham gia chơi nhạc cùng ban nhạc Sao Mai khi ban nhạc này tái thành lập lại với các thành viên: Đỗ Bảo (keyboard), Mai Kiên (bass), Phạm Quốc Long (Guitar), Mạnh Cường (Drums), Hà Đình Huy (percssion), Bảo Long (saxophone), Trọng Nghĩa (keyboard). Thời kỳ này anh tham gia nhiều chương trình ca nhạc lớn với tư cách người chơi bass và hoà âm, phối khí như Liên hoan tiếng hát truyền hình toàn quốc, Sao Mai điểm hẹn, Điểm hẹn âm nhạc, Trò chơi âm nhạc do Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức. Chơi trong các chương trình liveshow Nhật thực của nhạc sĩ Ngọc Đại và ca sĩ Trần Thu Hà cũng như nhiều liveshow lớn khác. Anh đã tham gia biểu diễn cùng nhiều nghệ sĩ tiếng như Quyền Văn Minh, Quyền Thiện Đắc, và nhiều ca sĩ như Thanh Lam, Hà Trần, Tùng Dương, Trọng Tấn, Đăng Dương, Anh Thơ…
Hoà âm, soạn nhạc, sáng tác
Ngoài việc chơi bass anh tham gia sáng tác, hoà âm, phối khí nhiều chương trình lớn, đạo diễn âm nhạc và dàn dựng nhiều chương trình ca nhạc như: Lễ hội Hoa Phượng đỏ, Festival Chè Thái Nguyên và nhiều chương trình biểu diễn lớn của Quân đội cùng với Trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội. Anh đã tham gia hoà âm, chuyển soạn cho nhiều ca sĩ như Trọng Tấn, Đăng Dương, Anh Thơ và nhiều ca sĩ khác. Anh đã dàn dựng nhiều chương trình nghệ thuật tham gia Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân cho Đoàn Văn công Quân chủng Phòng không – Không quân, Đoàn Văn công Quân khu 1, Đoàn Văn công Bộ đội Biên phòng, Đoàn Văn công Quân khu 2, Đoàn Văn công Quân khu 9… và được nhiều huy chương vàng, huy chương bạc.
Máy tính và công nghệ
Từ năm 1995 trở đi, anh đã bắt đầu tham gia thu thanh và học làm máy tính. Tự tìm tòi học hỏi các thế hệ đi trước cùng với vốn ngoại ngữ được học ở Trường Đại học Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia) anh đã tiếp cận với công nghệ thu thanh, soạn nhạc. Bạn bè thường gọi vui anh là “thần” (với nghĩa am hiểu công nghệ rộng, cái gì cũng biết, nhiệt tình và “mát tay” khi giúp đỡ anh em bạn bè trong cài đặt, sửa chữa máy tính). Thời kỳ đầu, anh lập trang web cá nhân và chia sẻ nhiều kiến thức cho mọi người miễn phí. Thường xuyên “nóng máy điện thoại” khi nhiều anh em nghệ sĩ, bạn bè gọi để hỏi về máy tính và làm nhạc.
Giảng dạy
Về giảng dạy, anh đã đào tạo nhiều thế hệ học sinh chơi bass của Trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội. Tham gia dạy các môn hoà tấu, hoà âm jazz rock pop, chuyển soạn cho dàn nhạc jazz pop rock, hoà âm thế kỷ XX. Anh đã xuất bản nhiều sách, tài liệu học tập như: Thang âm – Phương pháp luyện tập và ứng dụng, Giáo trình Hoà âm jazz rock pop (cho trung cấp và đại học), Giáo trình chuyển soạn cho dàn nhạc jazz pop rock, Giáo trình soạn nhạc trên máy tính, Thuật ngữ Jazz Rock Pop và nhiều sách khác nữa.
Tháng 4 năm 2019, anh tham gia tập huấn cho các nhạc sĩ ở Nam Định cùng với Hội Nhạc sĩ Việt Nam với chuyên đề “Áp dụng các phần mềm soạn nhạc vào công việc sáng tác ca khúc”.
Tác phẩm
Ca khúc:
Lính mới (2012)
Non sông người chiến sỹ (2014)
Chặng đường Biên cương (2014)
Tiếp bước quân kỳ (2014)
Việt Nam ngàn năm gấm hoa (tên khác: Non sông ngàn năm gấm vóc), (2015).
Người lính nơi gió ngàn (2015)
Những bông hoa núi rừng (2010)
Cánh bay của mẹ (2018)
Quê hương với người chiến sĩ (2018)
Khí nhạc:
– Nhạc múa: Hồn Quê (2014)
– Nhạc múa: Khát vọng Bầu trời (2009)
– Hoà tấu: Nơi đầu nguồn (2014)
– Hòa tấu: Ngẫu hứng đồng đội (2015).
– Lời chào từ Việt Nam (2016)
– Hành quân qua bản (2019)
Sách, tài liệu:
| STT | Tên tài liệu | Tác giả | Nhà xuất bản | Ngành, Trường dùng tài liệu |
| 1 | Giáo trình điện tử hòa thanh nhạc nhẹ | Nguyễn Mai Kiên | Giáo trình nội bộ | Âm nhạc, Trường ĐH VHNT QĐ |
| 2 | Giáo trình soạn nhạc trên máy tính (2011) | Nguyễn Đức Trịnh,
Nguyễn Mai Kiên |
NXB Quân đội Nhân dân | Âm nhạc, Trường ĐH VHNT QĐ |
| 3 | Tài liệu tham khảo: Kiến thức âm nhạc cho ca sỹ
(Biên dịch) – 2011 |
Nguyễn Mai Kiên | NXB Quân đội Nhân dân | Âm nhạc, Trường ĐH VHNT QĐ |
| 4 | Đổi mới phương pháp giảng dạy ký xướng âm ở Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội (2015). | Trịnh Tuyết Mai
Nguyễn Mai Kiên Nguyễn Thanh Trà |
NXB Quân đội Nhân dân | Âm nhạc, Trường ĐH VHNT QĐ |
| 5 | Giáo trình Chuyển soạn – 2016 – Chủ biên | Nguyễn Mai Kiên | NXB Quân đội Nhân dân | Âm nhạc, Trường ĐH VHNT QĐ |
| 6 | Giáo trình Hòa âm Jazz Rock Pop – bậc Trung cấp (2017) | Nguyễn Mai Kiên | NXB Quân đội Nhân dân | Âm nhạc, Trường ĐH VHNT QĐ |
| 7 | Giáo trình Hòa âm Jazz Rock Pop – bậc Đại học (2017) | Nguyễn Mai Kiên | NXB Quân đội Nhân dân | Âm nhạc, Trường ĐH VHNT QĐ |
Huy chương, giải thưởng
– Giải nhì cuộc vận động sáng tác ca khúc về ngành Giao thông vận tải, tác phẩm “Đi trước mở đường”. Bộ Giao thông vận tải và Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức.
– Giải thưởng 5 năm Bộ Quốc Phòng về văn hóa nghệ thuật (2005-2009) với ca khúc “Rada tình yêu” – Giải C.
– Giải thưởng 5 năm Bộ Quốc Phòng về văn hóa nghệ thuật (2009-2014) với ca khúc “Non sông người chiến sĩ” – Giải C.
– “Nhạc sỹ xuất sắc” trong Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân năm 2014.
– Giải C giải thưởng của Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 2015 “Việt Nam ngàn năm gấm hoa” (tên khác: Non sông ngàn năm gấm vóc), thể loại hợp xướng, năm 2015.
– Giải bạc, tiết mục múa rối “Trăng trẻ thơ”, Kịch bản và đạo diễn Tiến Dũng (Nhà hát múa rồi Việt Nam) – Liên hoan múa rối quốc tế lần thứ 2 – Hà Nội 2010.
– Giải bạc, tiết mục “Hồn khí Thăng Long”, (Nhà hát múa rồi Việt Nam) – Liên hoan múa rối quốc tế lần thứ 2 – Hà Nội 2010.
– Nhạc múa: “Khát vọng Bầu trời” – Huy chương Vàng hội diễn Nghệ thuật chuyên nghiệp toàn Quân 2014. Biên đạo NSUT Ngọc Anh.
– Ca khúc “Lính mới” viết cho đoàn Văn công quân khu 1 đạt giải huy chương vàng Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quốc 2012.
– Màn hát múa: Tiếp bước quân kỳ (Đoàn văn công Quân khu 1) Huy chương vàng cho các tiết mục trong Hội diễn chuyên nghiệp toàn quân tại TP. Hồ Chí Minh 8/2014.
– Màn hát múa: Non sông người chiến sỹ (Đoàn văn công Phòng không Không quân) Huy chương vàng cho các tiết mục trong Hội diễn chuyên nghiệp toàn quân tại TP. Hồ Chí Minh 8/2014
– Tổ khúc: Chặng đường Biên cương (Đoàn văn công Bộ đội Biên Phòng. Huy chương vàng cho các tiết mục trong Hội diễn chuyên nghiệp toàn quân tại TP. Hồ Chí Minh 8/2014
– Nhạc múa: Hồn Quê (Đoàn Văn công Quân khu 3) Huy chương vàng cho các tiết mục trong Hội diễn chuyên nghiệp toàn quân tại TP. Hồ Chí Minh 8/2014
– Hoà tấu: Nơi đầu nguồn (Đoàn văn công Quân khu 2) Huy chương vàng cho các tiết mục trong Hội diễn chuyên nghiệp toàn quân tại TP. Hồ Chí Minh 8/2014
– Ca khúc: Người lính nơi gió ngàn (biểu diễn: ca sỹ Thu Phương, Đoàn văn công Quân khu 1) Huy chương vàng Hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc đợt 1 tại TP. Thái Nguyên 5/2015.
– Hòa tấu: Ngẫu hứng đồng đội (Viết cho Dàn nhạc Đoàn văn công Quân khu 1) Huy chương vàng Hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc đợt 1 tại TP. Thái Nguyên 5/2015.
– Ca khúc: Cánh bay của mẹ (biểu diễn: ca sỹ, NSƯT Thanh Bình, Đoàn văn công Quân chủng Phòng không – Không quân) Huy chương vàng Hội diễn chuyên nghiệp toàn quân tại Nội, 11/2018.
– Hát múa: Mở cõi Phương Nam (biểu diễn: Ngọc Quyền, Lê Tuấn cùng tập thể nam, nữ hát múa Đoàn Văn công Quân khu 9) Huy chương vàng Hội diễn chuyên nghiệp toàn quân tại Nội, 11/2018.